Η πρότασή μας είναι εξής:
από τους γονείς έως τους παππούδες των γιαγιάδων μας,
από τους καθηγητές μας έως τους βρεφοκόμους των παιδιών μας,
από τους ρήτορες έως τους πολιτικούς,
και από τους ιερείς έως τους ψυχολόγους των καιρών μας
φιλολόγησαν υπέρ μύθων και παραμυθιών, παραβολών και ιστοριών.
Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στα πολύ παλιά, τα παιδικά, τα χρόνια, η ηθική μας – ως λογική της συμπεριφοράς – σμιλεύθηκε ήρεμα και γλυκά…Ο εκάστοτε «παραμυθάς» άλλαζε τον τόνο της φωνής του και φρόντιζε ώστε οι παραστάσεις, που με γλαφυρό τρόπο μας εξιστορούσε, να παρασταθούν σαν το ξυλαράκι που τοποθετείται δίπλα στο μικρό δεντρααάκι για να μην στραβώσει ο κορμουούλης του και όταν μεγαλώωωσει το δεντράκι να μπορεί να αντέξει στις μποοόρες και τους βορριααάδες….
Οι φροντιστές κάθε ηλικίας και κάθε εποχής φροντίζουν την διάπλαση δυναμικών συναισθημάτων και ιδανικών ηρωικών…και κάθε φροντιστής πατάει στο έργο του προηγούμενου συνεχίζοντας την ιστορία και αναπαράγοντας την λογική..
Από τον Ρομπέν των δασών και τον Γουλιέλμο Τέλλο, τον Μοντεχρήστο και τον Χωκ Φιν, τον Ταρζαν και τον Ζορό έως τον Οδυσσέα και τον Αχιλλέα, τον Λεωνίδα, τον Κολοκοτρώνη, την Φιλική Εταιρία και…. η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται αλλά αναπαράγεται…στην μικρή και την μεγάλη οθόνη, αλλά και την μεσαία του ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Κυριακή βράδυ, ο φροντιστής μας το Mega, κατά την λήξη των νέων στις 8 (τώρα πια) μας ενημερώνει ότι…ακολουθεί η ταινία «Η Μάσκα του Ζορό» και εύχεται καλό σας βράδυ. Είχε, δε, προηγηθεί η είδηση για την ποινικοποίηση της κουκούλας - χωρίς βέβαια να δοθεί σαφής ορισμός της τελευταίας. Και την στιγμή που ήταν να παρατηρηθεί η αντίφαση που ενέχεται στο αν η μάσκα συνιστά στο εξής κουκούλα – πράγμα το οποίο θα σήμαινε μία κατά το δυνατόν συνειδητή σύνδεση και σύνθεση των εμπειριών σε ένα σχήμα λογικής και νοήματος – πέφτουν οι διαφημίσεις!
Το ανθρώπινο (ζώ)ον, όμως, δεν ενοχλείται τόσο εύκολα. Άλλωστε πάντα του άρεσαν τα κενά …από τα πολύ παλιά, τα μαθητικά, τα χρόνια όταν ελλείψη του/ης καθηγητή/τριας ο χρόνος – σύντροφος της στάσης και της πορείας– άνοιγε την αυλαία για την αναπαράσταση ή την προετοιμασία των περιπετειών του Ζορό, του Ρομπέν των Δασών και των άλλων ηρώων…
Θυμάστε, όμως, το ανέκδοτο που έλεγε πώς πέθανε ο τελευταίος (Πόντιος) μαθητής;
Άρα: γεμίζουμε το κενό και μετά το συνδέουμε με τις πρότερες και τις ακόλουθες εμπειρίες. Έπειτα βάζουμε την συνάρτηση στο νου και σκεφτόμαστε. Δοκιμάζουμε δημιουργώντας μικρές ερωτήσεις στον πυρήνα του νοήματος. Όταν οι απαντήσεις προκαλούν ικανοποιητική αντίσταση κατά την χώνεψή τους, η τροφή για σκέψη είναι έτοιμη!
Ρωτάμε λοιπόν:
Εσείς με τι παραμύθια μεγαλώσατε;
Μαζί δεν διαβάσαμε τις ιπποτικές περιπέτειες του Ρομπέν τον Δασών και του Γουλιέλμου Τέλλου;
Μαζί δεν οργιστήκαμε με την άδικη φυλάκιση του Μοντεχρήστου;
Μαζί δεν απολαύσαμε τις περιπέτειες του Χωκ Φιν;
Μαζί δεν είδαμε για πρώτη φορά τα κατορθώματα του Ζορό και του Ταρζάν στην μικρή οθόνη;
Μαζί δεν ντυθήκαμε τις απόκριες Σούπερμαν και Μπάτμαν;
Καλά του Δον Κιχώτη του βγήκε το όνομα του φαντασιόπληκτου, του τρελού, του απροσάρμοστου…του χρήζοντος ψυχοθεραπείας βρε αδερφέ!
Οι άλλοι όμως; Ας μη ξεχν/γελ-ιόμαστε! Η απαντήσεις ζυμώνονται με τις ερωτήσεις προκαλώντας τον απαραίτητο για την επιτυχία της σύνθεσης θαυμασμό.
Άρα: μήπως ο Ζορό δεν έβαζε και καμιά φωτιά στο πέρας του, ή δεν χάλαγε τον πάγκο του μικροπωλητή στην αγορά όταν έπεφτε από το πύργο και το άλογο του είχε μετακινηθεί λίγο από την θέση του!!.... Η μήπως ο Ρομπέν προκαλούσε λιγότερες ζημιές! Και πότε ενδιαφέρθηκε κανείς για το αν αναποδογύρισε το κάρο με την πραμάτεια του εμποράκου ή έσπασαν οι κανάτες της νοικοκυράς!
Αλλά γιατί να μας ενδιαφέρει κάτι τέτοιο αφού οι ίδιοι οι απλοί άνθρωποι τότε, στην πλειονότητα τους, επευφημούσαν τους λαϊκούς ήρωες τους και υπήρχε μια «κρυφή» επιθυμία συνεισφοράς στον αγώνα. Ήταν τιμή τους που ο Ρομπέν τελικά σώθηκε χάρη στο κάρο τους ή το βέλος το σταμάτησε η κανάτα που τύγχανε να βρισκόταν εκεί. Το κάθε κάρο και η κάθε κανάτα ήταν ο επιούσιος, ο αρκετός δηλαδή για μία ημέρα, ο αναγκαίος για την επιβίωση. Τώρα η κάθε τζαμαρία και η εκάστοτε βίδα συνιστά το περιούσιο, το περίσσευμα δηλαδή.
Το ζην ενείχε την αναγκαία για την επιβίωση περατότητα, το εφήμερο. Το ευ ζην επιβάλλει, το άγχος της ανεπίτευκτης αιωνιότητας.
Αυτά όμως συνέβαιναν μια φορά και έναν καιρό στα παραμύθια, στους μύθους και τους θρύλους, στο Mega Cinema, και όχι στην πραγματική ζωή. Τότε που το δίκαιο και το άδικο ήταν τόσο ξεκάθαρο ακόμα και για τον πιο αθώο και αγαθό αναγνώστη/ θεατή. Στην καθημερινότητα όμως τα πράγματα είναι σχετικά και σχεσιακά και οι παράγοντες είναι πολλοί και αλληλοδιαπλέκονται και αλληλοδιασταυρώνονται και αλληλοσπαράζονται τα σωθικά μας και τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο και όλα μας φαίνονται τόσο μα τόσο μπερδεμένα. Μπες στην θέση την δική μου…. μπες στην θέση την δική του… δες τα πράγματα και από αυτήν την οπτική, δες τα γεγονότα και από την άλλη, άλλαξε λίγο οπτική γωνία, πάρ’το λίγο αλλιώς…..Kαι στο τέλος καταλήγεις να μην έχεις τελικά εσύ θέση ή να έχεις θέσεις άπειρες δια των αντιπροσώπων οι οποίοι αλληλομαστιγώνονται στην αντί-διαλεκτική των debate.
Λες και είναι τόσο δύσκολο να πάρουμε θέση όταν χθες σκοτώσανε τον Αλέξη ή τον Χασάν, όταν προχθές αφαιρέθηκε η ζωή ενός οποιοδήποτε παιδιού, όταν ρίχνουν βιτριόλι σε μια αγωνίστρια εργαζομένη μετανάστρια μητέρα για την αξιοπρέπειά της, όταν εκμεταλλεύονται τους μετανάστες, όταν κακοποιούν οι εργοδότες τους εργαζόμενους, όταν το κράτος καταργεί σιγά σιγά τα εργασιακά δικαιώματα, όταν υποθάλπει την ανασφάλιστη εργασία, όταν μεταστρέφει το θέμα της μετανάστευσης σε προσωπικό πρόβλημα, όταν κατά βάθος, πλάτος, ύψος έχει συμβάλει με τις πολιτικές θέσεις ή με την έλλειψή τους στην μετανάστευση ανθρώπων από την άλλη άκρη της γης. Όταν παρουσιάζει τον δικό του φόβο ως δικό μας…
Ο Νεοφιλελευθερισμός μαζί με όλα τα αλλά θετικά και αρνητικά ανάδειξε ως υπέρτατη αρετή – ηθική αν θέλετε - την κριτική σκέψη και την σχεσιακότητα των πραγμάτων. Δεν επιτρέπεται να μην σταθούμε κριτικά στα γεγονότα και να μην εξετάσουμε όλους τους παράγοντες και όλες τις συνθήκες. Δεν μπορούμε να μην σταθούμε στις αιτίες και να μην εμπλακούμε στις πιο μακροσκελείς και διορατικές αναλύσεις. Τι είμαστε τίποτα αγράμματοι ή αμόρφωτοι; Πρέπει να εξετάσουμε κάθε παράμετρο, κάθε στοιχείο σπιθαμή προς σπιθαμή…….. να δούμε τα πράγματα στην ολότητα τους. Και τότε μέσα από αυτό αναδύονται τα στοιχειά τις εποχής μας, όπως αυξάνονται τα παράθυρα στην T.V.
Tα παραμύθια και οι μύθοι του νεοφιλεύθερου καθεστώτος στέκονται με ευλάβεια στον πάγκο του μικροπωλητή – αν και τυγχάνει να είναι μεγαλέμπορας – που ο κακόμοιρος τράβηξε και τι δεν τράβηξε από τον ……. από ποιον άραγε; Σιγά να μην υπάρχουν ήρωες με κουκούλες! Που είναι το ονοματεπώνυμο;
Μήπως χάθηκε στην σχετικότητα των συστατικών;
Αυτό το ερώτημα ανοίγει όταν η συνταγή αλλάζει, όταν η ηθικοπολιτική κουζίνα της εποχής δεν επιτρέπει στα παιδιά να πιστεύουν τα όσα μαθαίνουν στο σχολείο και όπου η στατιστική κατέχει την θέση της σκέψης, της στοιχειώδους έστω.
Αφορμή για αυτό το κείμενο στάθηκε μια κουβέντα που τυχαία ακούσαμε έξω από ένα πολυκατάστημα με αποκριάτικα είδη όπου ένας μικρός συμμεριζόμενος πιθανών, αν όχι την παγκόσμια οικονομική κρίση, τουλάχιστον την δυσκολία της μητέρας του να αγοράσει την στολή του Ζορό με πλήρη εξάρτηση, της λέει «..μαμά δεν πειράζει το πολύ πολύ να ντυθώ κουκουλοφόρος. »
